күрделі тактикамен және стратегиясымен ерекшеленетін, спортшылардың ерік-жігері мен мінезін сынайтын, қажытатын асулар мен құлдилайтын еңістерден тұратын тартысты жарыс түрі.

Көптеген жанкүйерлері бар бұл спорт бірнеше түрге бөлінеді: классикалық біркүндік жарыс, критериум, көпкүндік жарыс және гранд тур. Олимпиадалық бағдарламаларға топтық жарыс пен жеке жарыс кіреді. Ал олимпиадалық емес түрлеріне - командалық жарыс, көпкүндік жарыс, тауға шығу жарысы, критериум және жұптық жарыс жатады.

велотректерде өткізіледі.  

Бұл спорт түрі өзге велоспорт бағыттарынан ерекше техникасы мен тактикасымен ерекшеленеді. Трек велосипедтері жеңіл әрі қатты рамалардан жасалады, ал педалдары – тісті құрылымымен ерекшеленеді, және мұндай құрылым педаль басқанда күшті алдыңғы дөңгелекке тиімдірек беруге мүмкіндік береді.

Трек велоспортында әрқайсысының өзіндік ерекшелігі бар түрлі жарыс түрлері бар. Солардың ішіндегі танымал түрлері мыналар:

• спринтерлік трек велоспорты - жазық тректе жоғары жылдамдықпен өтетін қысқа қашықтықтағы жарыс түрі;
• эндуранс - ұзақ қашықтықтағы жарыстар, командалық тактиканы қажет етеді;
• кейрин - максималды жылдамдыққа жету үшін бір бірінің артқы дөңгелегінде жүреді;
• мэдисон –  қатысушылар арасында эстафета ауысып отыратын командалық жарыс;
• омниум -  бірнеше жарыстан құралған кешенді сайыс.

Қазіргі уақытта маунтинбайк 12 түрлі бағытқа бөлінеді. Төменде солардың кейбіреулері көрсетілген:

• ол-маунтин -  әмбебап велосипедпен тау етектерінде жүру;
• апхилл –  тау беткейіне көтерілуге арналған ең күрделі түрлердің бірі;
• даунхилл –  20 кг-нан асатын ауыр бәйкемен  таудан жылдам түсу;
• кросс-кантри - қиылысқан жер бедерімен ұзақ қашықтыққа күрделі маршруттармен жүріп өту;
• дуал-слалом - екі қатысушы арасындағы жарыс, мұнда әрқайсысы еңістен түсіп, кедергілерді бағындырады; 
• слоупстайл – бірнеше бағыттың үйлесімінен тұратын ең қызықты түр: триал, дерт-джампинг және норт-шор. Бұл жарыс түрінде уақыт емес, стиль мен техника маңызды.

мергендер пневматикалық, кіші және ірі калибрлі мылтықтар мен тапаншалардан дәлдеп атады.

Мылтықпен ату үш негізгі қалыпта жүзеге асырылады: тұрып, тізерлеп немесе жатып. Көбіне бір оқты мылтықтар қолданылады. Нысанаға дейінгі қашықтық жаттығу түріне байланысты 10-нан 300 метрге дейін болуы мүмкін.

Спортшы бір қолында ұстаған тапаншамен тек тұрып атады. Жаттығуларда ірі калибрлі (7,62–9,65 мм) револьвер типті  қаруды пайдалануға болады.

мергендер пневматикалық, кіші және ірі калибрлі мылтықтар мен тапаншалардан дәлдеп атады.

Мылтықпен ату үш негізгі қалыпта жүзеге асырылады: тұрып, тізерлеп немесе жатып. Көбіне бір оқты мылтықтар қолданылады. Нысанаға дейінгі қашықтық жаттығу түріне байланысты 10-нан 300 метрге дейін болуы мүмкін.

Спортшы бір қолында ұстаған тапаншамен тек тұрып атады. Жаттығуларда ірі калибрлі (7,62–9,65 мм) револьвер типті  қаруды пайдалануға болады.

мергендер пневматикалық, кіші және ірі калибрлі мылтықтар мен тапаншалардан дәлдеп атады.

Мылтықпен ату үш негізгі қалыпта жүзеге асырылады: тұрып, тізерлеп немесе жатып. Көбіне бір оқты мылтықтар қолданылады. Нысанаға дейінгі қашықтық жаттығу түріне байланысты 10-нан 300 метрге дейін болуы мүмкін.

Спортшы бір қолында ұстаған тапаншамен тек тұрып атады. Жаттығуларда ірі калибрлі (7,62–9,65 мм) револьвер типті  қаруды пайдалануға болады.

Осы аталған спорт түрі бірнеше нұсқаларға бөлінеді, олардың әрқайсысы өзіндік ережелерімен, ерекшеліктерімен және нысана түрлерімен сипатталады. Төмендегі тізімде ең кең таралған түрлері келтірілген:

• Скит — атудың бұл түрі екі, яғни жоғары және төмен, стендті қамтиды. Диск пішінді нысаналар алдын ала белгіленген траекториялармен ұшады. Атқыш нысаналарды дәл әрі жылдам атуы тиіс.
• Спортинг — стендтік атудың ең алуан түрлерінің бірі. Әрбір жолы бірегей спортингтегі нысандар әртүрлі пішіндерге, көлемдерде және траекторияларға ие болуы мүмкін.
• Трап — нысаналар бір сызық бойымен әртүрлі бұрыштардан ұшады. Мергендер атысты трап позициясы аталатын әр түрлі трап тұрғысынан жүргізеді.
• Олимпиадалық трап — Олимпиада ойындарының бағдарламасына енген. Мерген әртүрлі бұрыштар мен қашықтықтардан ұшатын нысаналарды жартылай шеңбер бойына орналасқан позициядан атады.
• Америкалық трап — траптың күрделі әрі қарқынды нұсқасы. Түрлі бұрыштармен  қашықтықтарға ұшатын нысаналар жабайы құстың ұшуын еліктеді.
• Алтын жарыс — техникалық тұрғыдан ең күрделі жаттығулардың бірі. Пішіні дөңгелек нысаналарды мерген   әртүрлі бұрыштар мен қашықтықтардан дәл көздеуі тиіс.

әйелдер алғаш рет қатысуға мүмкіндік алды.

Мергендер бұл спорт түрінде нысанаға садақты ату  дәлдігімен    жарысады. Жарыс ережелері бойынша көп ұпай жинаған спортшы немесе команда жеңімпаз атанады.

Садақ ату қолданылатын садақ түрі мен жарыс форматына қарай бөлінеді. Көптеген жарыстарда қатысушылар әртүрлі садақ түрлерінен жарысады, ал бір түрлі садақпен өтетін жарыстар жеке өткізіледі.

Садақтың бірнеше түрілері:

• классикалық садақ — ағылшын садағының негізінде құрылған ағаштан істелінген  ұзын садақ;
• стабилизаторы бар олимпиадалық садақ – классикалық садаққа ұқсас, тек ерекшелігі  оның құрамындағы қазіргі заманғы материалдар: тұтқаға арналған дюралюминий, иыққа арналған пластик, жебелерге арналған  көміртек немесе алюминий және ұштарға арналған қатты  болат;
• блоктық садақ — тарихта болмаған заманауи құрылымдығы садақ.

Олимпиада ойындарында академиялық есу жарыстары бір, екі, төрт немесе сегіз адамнан тұратын экипаждар арасында өтеді. Жарыстар 2000 метр қашықтықта өткізіледі, ал әр 10-12,5 метр сайын жолақтар арнайы буйлармен белгіленеді. Бүкіл қашықтықта жолдың тереңдігі кемінде 3 метр болуы тиіс.

Осы спорт түрі жұптық және ашық есу деп бөлінеді. Жұптық есу түрінде әр спортшыда екі ескек болады, ал ашық есу түрінде есуші екі қолымен бір ескекті ұстап, ескекті бір жағынан еседі.

Сегіз адамдық экипажда  есушілерден басқа қайықты басқарушы болады, ол экипаждың әрекеттерін үйлестіріп, қайықты бағыттайды. Басқарушы болмағанда сәтте қайықты есушілердің бірі  басқарады.

Спорттың бұл түрінің мәні - тасқынды су ағынында орнатылған қақпалар арқылы трассадан жылдам өту.

Ескек есу өнерінің жоғары дәрежесіндегі спортшы қайық пен дененің бір градусқа дейін еңкейту қырларын есептеп меңгеруі арқасында жылдам су ағынында қажетті өрнекті керемет жылдамдықпен суреттеп таң қалдырады.

Еспелі слаломда трассаның ұзындығы 250-400 метрді құрайды, су ағысының жылдамдығы кемінде 2 м/с болуы қажет, ал трассадағы қақпалар саны – 18-25.

Бір немесе екі еспелі каноэ және бір, екі немесе төрт еспелі байдарка пайдаланылатын қайықтың екі түрі  бар.

Қимыл қозғалыс үйлесімін жоғары талапта қажет ететін бұл циклдік спортта  есу қарқыны уақыт  бірлігінде орындалған есу  санына байланысты анықталады.  Қалақ қозғалысының амплитудасы - оның суға батырылған сәтінен бастап толық тартылысына дейінгі қозғалысының траекториясы. Қайықтың жылдамдығы тек есу қарқынына ғана емес, сонымен қатар есу күшіне және қалақ қозғалысының амплитудасына да байланысты.

Жарыстар жасанды су айдындарында да, табиғи су айдындарында да тегіс суда, тек бір жұп ескекті пайдалана отырып, өткізіледі.

Аталған спорт түрінің айрықшылығы – ескек пен қайық арасында рульдің қатаң байланыста болмауы, яғни  бұл ескекшелік қайықпен жүзу кезінде еркіндік береді.

жүзу, веложарыс және тас жолмен жүгіру сайыстары.

Әлемдегі ең танымал триатлоншы Германия азаматы Ян Фродено. Ол бір мезетте екі әлем чемпионы атағына ие болған жалғыз спортшы,  2008 жылғы Олимпиада чемпионы және 2015, 2016 және 2019 ж. Ironman жарыстарының  әлем чемпионы болды.

Триатлонда шамамен 20-ға жуық қашықтық түрі бар, олардың ішіндегі ең танымалдары мыналар:

• Ironman – «темір» (соққы арақашықтық) әлемдегі ең қиын жарыстардың бір түрі, оның құрамындағы қашықтықтарға 3,8 км жүзу, 180 км веложарысы және 42,2 км марафон кіреді. Жалпы сайыс  уақыты 16 сағаттан аспауы керек.
• Half-Ironman – сайысы Ironman  қашықтықтарының жартысы болатын және көптеген қатысушылар санымен танымал түрі. Оның құрамында 1,9 км жүзу, 90 км веложарыс және 21,1 км жартылай марафон;
• Олимпиадалық қашықтық (немесе халықаралық/стандартты) – жүзу 1500 м, веложарыс 40 км және жүгіру 10 км.;
• Спринт – олимпиадалық қашықтықтың жартысы: 750 м жүзу, 20 км веложарыс және 5 км жүгіру;
• Ультратриатлон – классикалық қашықтығы бірнеше есе: 2-ден 10 немесе тіпті 20 есеге дейін, ұлғайтылған жарыс түрі.

жүзу, веложарыс және тас жолмен жүгіру сайыстары.

Әлемдегі ең танымал триатлоншы Германия азаматы Ян Фродено. Ол бір мезетте екі әлем чемпионы атағына ие болған жалғыз спортшы,  2008 жылғы Олимпиада чемпионы және 2015, 2016 және 2019 ж. Ironman жарыстарының  әлем чемпионы болды.

Триатлонда шамамен 20-ға жуық қашықтық түрі бар, олардың ішіндегі ең танымалдары мыналар:

• Ironman – «темір» (соққы арақашықтық) әлемдегі ең қиын жарыстардың бір түрі, оның құрамындағы қашықтықтарға 3,8 км жүзу, 180 км веложарысы және 42,2 км марафон кіреді. Жалпы сайыс  уақыты 16 сағаттан аспауы керек.
• Half-Ironman – сайысы Ironman  қашықтықтарының жартысы болатын және көптеген қатысушылар санымен танымал түрі. Оның құрамында 1,9 км жүзу, 90 км веложарыс және 21,1 км жартылай марафон;
• Олимпиадалық қашықтық (немесе халықаралық/стандартты) – жүзу 1500 м, веложарыс 40 км және жүгіру 10 км.;
• Спринт – олимпиадалық қашықтықтың жартысы: 750 м жүзу, 20 км веложарыс және 5 км жүгіру;
• Ультратриатлон – классикалық қашықтығы бірнеше есе: 2-ден 10 немесе тіпті 20 есеге дейін, ұлғайтылған жарыс түрі.

жүзу, веложарыс және тас жолмен жүгіру сайыстары.

Әлемдегі ең танымал триатлоншы Германия азаматы Ян Фродено. Ол бір мезетте екі әлем чемпионы атағына ие болған жалғыз спортшы,  2008 жылғы Олимпиада чемпионы және 2015, 2016 және 2019 ж. Ironman жарыстарының  әлем чемпионы болды.

Триатлонда шамамен 20-ға жуық қашықтық түрі бар, олардың ішіндегі ең танымалдары мыналар:

• Ironman – «темір» (соққы арақашықтық) әлемдегі ең қиын жарыстардың бір түрі, оның құрамындағы қашықтықтарға 3,8 км жүзу, 180 км веложарысы және 42,2 км марафон кіреді. Жалпы сайыс  уақыты 16 сағаттан аспауы керек.
• Half-Ironman – сайысы Ironman  қашықтықтарының жартысы болатын және көптеген қатысушылар санымен танымал түрі. Оның құрамында 1,9 км жүзу, 90 км веложарыс және 21,1 км жартылай марафон;
• Олимпиадалық қашықтық (немесе халықаралық/стандартты) – жүзу 1500 м, веложарыс 40 км және жүгіру 10 км.;
• Спринт – олимпиадалық қашықтықтың жартысы: 750 м жүзу, 20 км веложарыс және 5 км жүгіру;
• Ультратриатлон – классикалық қашықтығы бірнеше есе: 2-ден 10 немесе тіпті 20 есеге дейін, ұлғайтылған жарыс түрі.

Жеңіл атлетиканы Олимпиада ойындарының негізін қалаушысы деп санайды, оның 47 түрі, яғни 24-і ерлерге, 23-і әйелдерге арналған, Олимпиада ойындарының бағдарламасына кіреді.

Жеңіл атлетиканың ең күрделі түрінің бірі –  сырықпен секіру. Оның күрделіліктері,  жүгіру мен секіруге тән қозғалыстарымен қатар, гимнастикалық снарядты алып жүруі, қозғалмалы да серпімді трек арқылы ең жоғары биіктікте гимнастикалық және  акробатикалық трюктердің орындалуында.

Найза лактырудан әлем рекордын жасаған неміс спортшысы Уве Хон, оның 1984 жылы  104,80 метрге лақтырған снаряды  алаң шетіне небәрі екі метр жетпей тоқтады. Көп ұзамай найза құрылымына өзгерістер енгізіліп әлемдік рекорд  қайта есептелінетін болды.  Жаңа үлідегі найзаны лактырудың ең ұзақ қашықтыгы 2022 жылы 100  метрден аспады, соған қарағанда неміс спортшысының жетістігін қайталау енді екіталай.